ریبال کردن چیپ گرافیک به معنی توپ گذاری قلعی دوباره است. این عمل با پاک کردن تمامی توپ های قلعی قدیمی و تعویض آنها با توپ های جدید انجام می شود. ریبال کردن یا توپ گذاری قلعی بر روی مادربرد لپ تاپ ها ف کامپیوترهای رومیزی ، کنسول های بازی و یا چیپست های موبایل انجام می شود.
روی صفحه تراشه های مختلف سیستم توپ هایی با جنس قلع در ردیف های منظم به صورت خطوط عمودی و افقی قرار دارند. کار این توپ های قلعی برقراری ارتباط الکترونیکی است و نقش بسیار حیاتی در دستگاه دارند. در این مقاله از نمایندگی ایسوس به نحوه ریبال کردن چیپ گرافیک می پردازیم.
دلایل ریبال کردن چیپ گرافیک
ریبال کردن چیپ گرافیک (BGA Reballing) فرایندی است که طی آن گلوله‌های لحیم بین تراشه گرافیکی و مدار اصلی به‌منظور بازیابی یا بهبود کیفیت اتصال تعویض می‌شوند. این کار به دلایل گوناگونی از جمله رفع اشکالات ناشی از حرارت مکرر، انقباض و انبساط لحیم، نقص در مونتاژ اولیه و کاهش نویزهای الکتریکی صورت می‌پذیرد. با انجام صحیح این عملیات توسط تکنسین‌های مجرب و با استفاده از تجهیزات پیشرفته، می‌توان پایداری و عمر مفید کارت گرافیک را به‌طور چشمگیری افزایش داد. در ادامه دلایل مختلف ریبال کردن چیپ گرافیک را بررسی کرده‌ایم.
ذوب شدن توپ های لحیم کاری
یکی از دلایل ریبال کردن چیپ گرافیک دستگاه های مختلف ، ذوب شدن توپ های لحیم کاری تراشه اصلی است که در اثر استفاده زیاد یا عدم تهویه در چیپ گرافیک ایجاد می شود که در نتیجه موجب سیاه شدن صفحه نمایش می گردد.
این مقاله ی کاربردی را از دست ندهید : علائم سوختن کارت گرافیک
آسیب دیدن توپ های قلعی تراشه ها
از دلایل دیگر توپ گذاری قلعی دوباره چیپ گرافیک در دستگاه های مختلف ، آسیب دیدن این توپ ها است. که در اثر این آسیب نیز عملکرد قطعه به مشکل خورده و ممکن است که دستگاه حین کار هنگ کند.عدم حفظ ارتباط پیوسته می تواند از عوارض دیگر آسیب دیدگی توپ های قلعی تراشه ها باشد.
به طور کلی آسیب دیدگی توپ های تراشه عبارتند از :
- داغ شدن تراشه برای مدت زمان طولانی
- آسیب دیدگی ناشی از ضربه (ممکن است که در اثر ضربه به دستگاه ، ارتباط لایه قلعی قطع شده باشد و در این حالت باید لایه قلعی به درستی روی پایه های تراشه سوار شود تا ارتباط مجدد برقرار شود.)
- ترک خوردگی و فرسودگی ( یکی دیگر از موارد آسیب دیدگی توپ های قلعی تراشه که باعث می شود تا عمل ریبال کردن چیپ گرافیک در دستگاه انجام گیرد ، ایجاد ترک های ریز در توپ های قلع است که می تواند در اثر فرسودگی یا استفاده طولانی مدت از دستگاه به وجود آمده باشد.)
برای تعویض ال سی دی لپ تاپ ایسوس کلیک کنید !
لیست ابزارهای مورد نیاز برای ریبال کردن چیپ گرافیک
- هویه : ابزار دستی است که برای لحیم کاری استفاده می شود ، این دستگاه گرمای مورد نیاز برای ذوب شدن قلع را فراهم می کند.
- خمیر لحیم : از ابزارهای مورد نیاز دیگر برای توپ گذاری قلعی دوباره چیپ گرافیک ، خمیر لحیم است. خمیر لحیم کاری ماده ای است که جهت برقرار ساختن اتصالات بین پایه قطعات و سطح مسی در مدارهای چاپی مورد استفاده قرار می گیرد.
- قلع کش مس : این ابزار از جنس مس بوده و کار اصلی آن این است که کل سطح لحیم را از یک اتصال لحیم کاری شده جدا کند.
- نگهدارنده چیپ BGA : این ابزار یک پایه معمولی بوده که جهت نگهداری چیپ برای برای ریبال کردن چیپ گرافیک استفاده می شود.
- شابلون BGA : یک تکه ورق فلزی بوده که سوراخ های زیادی بر روی آن برای توپ های لحیم وجود دارد. این ورق از جنس استیل با کیفیت ساخته شده و می توان آن را مستقیما با سشوار صنعتی و یا دستگاه BGA گرم کرد تا فرآیند توپ گذاری قلعی دوباره چیپ گرافیک سریع و آسان انجام شود.
- توپ های قلع : توپ های کوچکی هستند که به طور تصادفی در سطح STM پراکنده می شوند و کار اصلی آنها برقراری ارتباط بین چیپ و برد مدار چاپی است.
- دستگاه BGA : این دستگاه برای تامین گرما در ریبال کردن چیپ گرافیک به کار می رود. عمدتا برای اتصال یا از بین بردن چیپ های BGA استفاده می شود.
ریبال چیست؟
ریبال فرایندی در تعمیرات بردهای الکترونیکی است که برای تعویض و بازسازی اتصالات قلعی چیپ‌های BGA انجام می‌شود. در این روش، اتصالات قدیمی از زیر چیپ پاک شده و توپ‌های قلعی جدید جایگزین می‌شوند تا عملکرد قطعه بهبود پیدا کند.
معمولاً ریبال روی مادربرد لپ‌تاپ، کامپیوتر، کنسول‌های بازی و کارت‌های گرافیک انجام می‌شود. این قطعات دارای توپ‌های قلع بسیار ریزی هستند که ارتباط الکتریکی بین چیپ و مادربرد را برقرار می‌کنند. با گذشت زمان و به دلیل حرارت بالا، این اتصالات ممکن است ضعیف شده یا قطع شوند و باعث مشکلاتی مانند تصویر ندادن، هنگ کردن یا خاموش شدن ناگهانی دستگاه شوند.
برای حل این مشکل، ریبال کردن انجام می‌شود که شامل برداشتن چیپ، پاک‌سازی لحیم‌های قدیمی، جایگذاری توپ‌های جدید و نصب مجدد قطعه روی برد است. این روش نسبت به ری‌فلو (ذوب مجدد قلع‌های قدیمی) دوام بیشتری دارد و می‌تواند مشکلات سخت‌افزاری را به‌طور مؤثر برطرف کند.
نحوه ریبال کردن چیپ گرافیک
- اولین مرحله در توپ گذاری قلعی دوباره چیپ گرافیک ، بیرون آوردن مادربرد و چیپست است.
- سپس باید هیت سینک دستگاه را جدا کنید.
- پاک کردن سطح چیپ ( برای انجام این مرحله از ریبال کردن چیپ گرافیک بهتر است که از الکل ایزوپروپیل %90 استفاده کنید.)
- زدن خمیر مایع در چهار گوشه چیپست
- پوشاندن سایر قطعات مادربرد با استفاده از ورق فویل
- چسباندن سیم سنسور حرارت به فویل اطراف چیپ
- قرار دادن مادر برد در دستگاه BGA برای شروع ریبال کردن کارت گرافیک
- تنظیم کردن دستگاه بر روی حرارت متوسط
- حال در این مرحله از توپ گذاری قلعی دوباره چیپ گرافیک باید به جدا سازی چیپ پس از شروع ذوب شدن لحیم ، بپردازید.
- برداشتن قلع باقی مانده از روی چیپست
- گذاشتن خمیر لحیم روی سطح چیپست برای تثبیت قلع های جدید
- قرار دادن کاور پایین ، شابلون و کاور بالای کیس نگهدارنده روی چیپست
- مرحله بعدی از ریبال کردن چیپ گرافیک مربوط به به قرار دادن توپ های قلع روی صفحه فلزی و پر کردن سوراخ ها است.
- باز کردن کاور و جداسازی آن
- گرما دادن به توپ های قلع
- نصب مجدد هیت سینک پس از خنک شدن کامل برد و چیپست
- و در نهایت تست کردن دستگاه
نکته : گاهی ممکن است که ریبال کردن چیپ گرافیک مشکل دستگاه شما را حل نکند و شما مجبور شوید که برای دستگاه خود یک مادربرد جدید خریداری کنید. همچنین اگر یکبار عمل توپ گذاری قلعی دوباره چیپ گرافیک را انجام داده باشید نمی توانید مجدد آن را تکرار کنید و در این صورت نیز باید برای دستگاه خود یک مادربرد جدید خریداری کنید.
RESOLD کردن چیپ گرافیک لپ تاپ
عملیات Resold در حوزه تعمیرات لپ‌تاپ، به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن با استفاده از گرمای کنترل‌شده، پایه‌های قلع چیپ را به‌قدری حرارت می‌دهند تا ذوب شوند و چیپ از روی مادربرد جدا شود. این کار با هدف اصلاح اتصال‌های معیوب یا از بین بردن مشکلات لحیم‌سردی انجام می‌گیرد. گاهی اوقات به دلایل مختلفی مانند ضربه، نوسان حرارتی یا افتادن دستگاه، پایه‌های چیپ از برد فاصله گرفته یا اتصال صحیحی ندارند.
در این شرایط، Resold منجر به بازگشت عملکرد صحیح چیپ می شود. نکته مهم اینجاست که هنگام اجرای این فرایند باید از مایع فلکسی مخصوص استفاده شود تا کیفیت لحیم‌کاری و اتصال دوباره پایه‌ها به مادربرد تضمین گردد. از آنجا که جابه‌جایی چیپ روی برد بسیار حساس است، انجام این کار باید توسط افراد متخصص و با تجربه انجام شود تا آسیبی به برد وارد نشود.
Rework کردن چیپ گرافیک لپ تاپ
فرآیند Rework یکی از مراحل حساس در تعمیر چیپ گرافیک لپ‌تاپ است که پس از Reball انجام می‌شود. در این مرحله، چیپ گرافیکی که قبلاً عملیات ریبالینگ روی آن صورت گرفته، مجدداً روی مادربرد قرار می‌گیرد. برای این کار باید چیپ با دقت کامل از یک سمت تراز شود و از چهار جهت دقیقاً در محل مشخص‌شده در کادر سفید روی برد جای بگیرد. چنانچه این جایگذاری به درستی انجام نشود، اتصالات لازم برقرار نشده و چیپ عملکرد صحیحی ندارد.
استفاده از خمیر فلکسی در این مرحله اهمیت زیادی دارد، زیرا موجب بهبود چسبندگی قلع‌ها و کیفیت لحیم‌کاری نهایی می‌شود. انجام صحیح Rework نیازمند تخصص، تجربه و ابزارهای حرفه‌ای است تا چیپ بدون مشکل روی برد نصب شود و عملکرد طبیعی دستگاه بازیابی گردد.
