پردازنده نسل 12 اینتل افراد زیادی در سرتاسر دنیا را چشم انتظار خود نگه داشته است. این پردازنده که قرار است در اواخر سال 2021 به بازار عرضه شود، پردازنده های ARM را به چالش کشیده و تغییرات و بهبودهای فراوانی را در بر خواهد داشت. نسل بعدی پردازنده نسل 12 اینتل که پردازنده نسل دوازدهم آلدر لیک نام دارد قرار است برای دسکتاپ و لپ تاپ ارائه شود و اولین محصولی خواهد بود که برخلاف روند پیشین شرکت اینتل تولید می شود. اینتل بر خلاف همیشه که سعی در استفاده از معماری و لیتوگرافی یکسان از نسل 6 تا 11 داشت، در این پردازنده تحولات وسیعی را ایجاد کرده که همین تحولات موجب هیجان انگیزتر شدن این محصول شده است. پردازنده نسل دوازدهم اینتل از فناوری ساخت 10 نانومتری سوپرفین بهره برده است و علاوه بر وجود سوکت جدید LGA 1700، از PCIe 5 و DDR5 نیز پشتیبانی می کند. علاوه بر آن نسل دوازدهم پردازنده های اینتل در چهار نسخه ارائه می شوند که عبارتند از سری S برای دسکتاپ، سری P برای لپ تاپ، سری M برای محصولات کم توان، سری L برای جایگزینی اتم ها و در نهایت سری N برای مقاصد آموزشی مانند کروم بوک.
تغییر چیدمان در پردازنده نسل 12 اینتل
طبق خبرهای غیر رسمی، در طراحی و تولید نسل 12 پردازنده اینتل از طراحی هیبریدی و هسته های بزرگ و کوچک در کنار هم استفاده شده است. گفته می شود که در طراحی هیبریدی این پردازنده، از چیدمان big.LITTLE استفاده شده که همین امر موجب افزایش چشمگیر عملکرد این نسل از پردازنده ها شده است. این چیدمان گزینه های زیادی را در اختیار سازندگان قرار می دهد تا بر اساس نیاز و تقاضا عملکرد مورد نظر خود را انتخاب کنند. هسته های Golden Cove در مقایسه با هسته هایی که در سری تایگرلیک به کار رفته بودند عملکرد بهتری خواهند داشت. این امر موجب می شود تا این هسته انقلابی در هوش مصنوعی، قابلیت های شبکه و امنیت آن ایجاد کند. استفاده از چیدمان big.LITTLE در لپ تاپ ها موجب افزایش عمر مفید باتری شده و بدین ترتیب، یکی از دغدغه های همیشگی کاربران را مرتفع خواهد کرد. نکته قابل توجه در مورد این پردازنده نسل دوازدهم اینتل این است که برای استفاده از این چیدمان لازم است بخش های مختلف با توپولوژی جدید پردازنده سازگار باشند. از همین رو این شرکت درصدد عرضه یک واحد زمان بندی کننده جدید همراه با نسل دوازدهم پردازنده اینتل است.
پشتیبانی از حافظه DDR5 در پردازنده نسل دوازدهم آلدر لیک
حافظه رم DDR5 که در سال 2017 رونمایی شد، نسبت به حافظه های نسل پیشین خود یا همان DDR5-4800 و DDR4-3200 سرعت و تراکم بالاتری داشته است. این حافظه که گفته می شود توسط پردازنده نسل 12 اینتل نیز پشتیبانی می شود، موجب شده است که عملکرد پردازنده ها به طور قابل توجهی افزایش یابند. اگر گفته ها صحیح باشند، نسل دوازدهم پردازنده اینتل در واقع اولین پردازنده ای خواهد بود که از این تکنولوژی پشتیبانی می کند و طبیعتا نسبت به دیگر پردازنده ها عملکرد بسیار موفق تری خواهد داشت. البته این شرکت به فکر گوشی های تلفن همراه هوشمند نیز بوده و گفته می شود که حافظه های LPDDR5 و LPDDR4 برای پلتفرم موبایل از گزینه های قوی پیشنهادی هستند.
واحد گرافیکی قوی نسل دوازدهم پردازنده اینتل
بهبودهایی که در واحد گرافیکی پردازنده نسل 12 اینتل مشاهده خواهد شد، نتیجه ورود راجا کدوری به اینتل و سرمایه گذاری این شرکت در تولید پردازنده های گرافیکی است. درست است که پیش بینی می شود که در پردازنده نسل دوازدهم اینتل از واحد گرافیک سری Xe HP مشابه سری راکت لیک و تایگر لیک استفاده شود، اما این بدان معنی نیست که این واحدهای گرافیک بدون تغییر در پردازنده نسل دوازدهم آلدر لیک به کار روند. این بخش از نسل 12 پردازنده اینتل می تواند حداکثر از 5 خروجی تصویر پشتیبانی کند و گفته می شود که واحدهای به کار رفته در دسکتاپ 23 واحد پردازشی با 256 سایه زن، فرکانس 1.5 گیگاهرتز و کد GT1 خواهند بود. در حالی که در سری مخصوص به لپ تاپ 96 واحد پردازشی یا 768 سایه زن، فرکانس 1.15 گیگاهرتز و کد GT2 خواهد بود. به علاوه این واحد از حافظه های نسل DDR5 نیز پشتیبانی می کند که به نوبه خود موجب افزایش چشمگیر عملکرد واحد گرافیکی می شوند.
لیتوگرافی خارق العاده
در پردازنده نسل دوازدهم آلدر لیک که تنها پس از 8 ماه از عرضه نسل یازدهم پردازنده ها قرار است به بازار عرضه شود، از نسل دوم لیتوگرافی 10 نانومتری سوپرفین استفاده شده است که این امر نیز یکی دیگر از دلایل عملکرد بهتر پردازنده نسل 12 اینتل نسبت به انواع قبلی است. در مقایسه با نسل 10 پردازنده های اینتل، به کارگیری این لیتوگرافی در تولید نسل دوازدهم پردازنده اینتل موجب مصرف انرژی کمتر در عین فرکانس کاری بیشتر خواهد شد.
پشتیبانی از PCIe 5.0 در نسل دوازدهم پردازنده اینتل
علیرغم کارنامه قابل قبول PCIe 3.0 و با وجود اینکه پشتیبانی از PCIe 4.0 اخیرا به پردازنده های AMD و اینتل اضافه شده است (پردازنده‌های معرفی نشده AMD EPYC با آپدیت فریمور ایسوس رو شدند) اما این غول دنیای نیمه هادی ها از بلندپروازی دست نکشیده و پشتیبانی از PCIe 5.0 را برای کاربری های پیشرفته و آینده نگرانه مانند کاربردهای مبتنی بر فضای ابری از جمله یادگیری ماشین و یارانش ابری در پردازنده نسل دوازدهم آلدر لیک ارائه کرده است. در دنیایی که محصولات پرچم دار بالاترین سطح عملکرد را با PCIe 3.0 ارائه می دهند، اینتل برای استفاده از چند حافظه اس اس دی فوق سریع و اختصاص پهنای باند کافی به نسل های آینده پردازنده های گرافیکی، پشتیبانی از این رابط خارق العاده را به محصول جدید خود اضافه کرده است. البته ذکر این نکته ضروری است که مادربردهای سازگار با این فناوری نسبت به انواع دیگر قیمت بالاتری دارند و بنابراین پیش بینی می شود که پردازنده نسل 12 اینتل تنها در برخی دستگاه ها به صورت محدود مورد استفاده قرار گیرد. درست مثل پردازنده های نسل 11 و با وجود پشتیبانی این پردازنده ها از رم DDR5، در نهایت این پردازنده ها با رم DDR4 برای کاربران عرضه شدند.
سوکت های جدید در نسل 12 پردازنده اینتل
طبق اطلاعات به دست آمده از پردازنده نسل 12 اینتل، پیش بینی می شود که ورودی ها و خروجی های این پردازنده تغییر چندانی نکرده باشند و پردازنده نسل دوازدهم آلدر لیک نیز کماکان از اتصالات قبلی استفاده کند. به طور خاص پیش بینی شده که نسل دوازدهم پردازنده اینتل از حافظه اپتین H20، تاندربولت 4 و وای فای 6 گیگاهرتزی پشتیبانی می کند. در این میان اما نکته بهبود یافته شده، استفاده از سوکت های جدید است. به دلیل ویژگی ها و بهبودهای گفته شده در بخش های قبلی، به خصوص پشتیبانی از DDR5، PCIe5.0 و چینش جدید هیبریدی، طبیعی است که این شرکت به دنبال استفاده از سوکت های جدید در پردازنده نسل دوازدهم اینتل باشد. این شرکت غول آسا به سوکت های عرضه شده در بازار محدود نشده و اعلام شده که علاوه بر نسل دوازدهم آلدر لیک، احتمالا در نسل سیزدهم پردازنده های خود نیز از سوکت های LGA1700 استفاده خواهد کرد. از همین رو در صورتی که کاربران قصد تعویض پردازنده خود را داشته باشند ( ارتقا cpu لپ تاپ ایسوس) ناگزیر به تعویض مادربرد نیز خواهند بود.
Director در نسل دوازدهم پردازنده اینتل
اعلام شده که اینتل در پلتفرم های رایانه رومیزی و موبایل پردازنده نسل 12 اینتل، عنصر Thread Director را ترکیب کرده است. بیشترین مزایای این تکنولوژی در دستگاه های مبتنی بر ویندوز 10 و 11 مشاهده می شود. در واقع در حین جمع آوری ممتد داده ها، این Thread Director است که جزئیات داده ها را به Thread manager ارسال می کند. این عمل در نهایت باعث می شود که عملکرد کلی پردازنده نسل دوازدهم اینتل که پردازنده ای ترکیبی و چند هسته ای است بهبود یابد.
مقایسه پردازنده های مختلف قدیمی و جدید
عرضه سی پی یو جدید شرکت اینتل تنها هشت ماه پس از عرضه پردازنده راکت لیک موجب شده که این پردازنده نسل 12 اینتل رکورد سریع ترین ارتقای نسلی پردازنده های دسکتاپ این شرکت را به نام خود ثبت کند. نسل دوازدهم پردازنده اینتل از آن جهت قابل توجه است که شرکت اینتل انتظار دارد پردازنده نسل دوازدهم آلدر لیک به ۲۰ درصد عملکرد تک‌تردی بهتر و حداکثر دو برابر قدرت چندتردی بیشتر در مقایسه با راکت لیک دست پیدا کند. اما روند پیشرفت اینتل در زمینه پردازنده های قدرتمند در این نقطه متوقف نشده و بر طبق شایعات این شرکت قصد دارد در سال ۲۰۲۳ نخستین پردازنده های هفت نانومتری دسکتاپش را در قالب خانواده متور لیک به بازار عرضه کند. در ادامه برای مقایسه بهتر بین پردازنده های راکت لیک، آلدر لیک، رپتور لیک و متور لیک ویژگی های این چهار مدل پردازنده شرکت اینتل را به صورت کامل بررسی کرده ایم. البته توجه داشته باشید که نکات گفته شده درمورد پردازنده های رپتورلیک و متورلیک صرفا بر پایه پیش بینی بوده و هنوز خبر موثقی از ویژگی های این سری پردازنده ها اعلام نشده است.
| Rocket Lake-S | Alder Lake-S | Raptor Lake-S | Meteor Lake-S |
تاریخ عرضه | ۳۰ مارس ۲۰۲۱ | سه‌ماهه‌ی چهارم ۲۰۲۱ | 2022 | احتمالا 2023 |
فناوری ساخت | 14 نانومتری | 10 نانومتری سوپرفین | 10 نانومتری سوپرفین | 7 نانومتری سوپرفین |
معماری پردازنده مرکزی | Cypress Cove | Golden Cove + Gracemont | Golden Cove + Gracemont | Golden Cove + Gracemont |
معماری پردازنده گرافیکی | Gen12.1 | Gen12.2 | Gen12.2 | Gen12.7 |
حداکثر تعداد هسته | 8 | 16 | 16 | نامشخص |
سوکت | LGA1200 | LGA1700 | LGA1700 | LGA1700 |
حافظه پشتیبانی شده | DDR4 | DDR4 و DDR5 | DDR5 | DDR5 |
PCIe | PCIe 4.0 | PCIe 4.0 و PCIe 5.0 | PCIe 5.0 | PCIe 5.0 |
سری پردازنده | نسل یازدهم | نسل دوازدهم | نسل سیزدهم | نسل چهاردهم |
تراشه مادربرد | Intel 500 (Z590) | Intel 600 (Z690) | نامشخص | نامشخص |
